پابلو پیکاسو احتمالاً تاثیرگذارترین چهره هنر و جنبش‌های هنری در قرن بیستم محسوب می‌شود. او در سال ۱۸۸۱ در اسپانیا و در شهر مالاگا متولد شد و در سال ۱۹۷۳ درگذشت. اگرچه شهرت او بیشتر به دلیل نقاشی‌هایش است اما در زمینه مجسمه سازی، حکاکی و معماری نیز شهرتی جهانی داشت. پیکاسو به همراه ژرژ براک، نقاش فرانسوی، ابدع کننده سبک کوبیسم است. کوبیسم مکتبی هنری بود که در اویل قرن بیستم ظهور کرد و نقاشان کوبیست تلاش می‌کردند وجوه مختلف یک شیء را در یک وجه دو بعدی به تصویر بکشند و در این راه از مکعب‌ها و خطوط تیز بهره می‌برند. نقاشی دوشیزگان آوینیون پیکاسو را که در سال ۱۹۰۷ کشیده شد، معمولاً به عنوان شروع کوبیسم در نظر گرفته می‌شود و منتقدان این نقاشی را مهمترین اثر هنری قرن بیستم می‌دانند. در زیر معنای نقاشی گرنیکا که به عقیده بسیاری از منتقدان بزرگترین شاهکار پیکاسو است آمده است.

گرنیکا (Guernica) که پیکاسو آن را در سال ۱۹۳۷ نقاشی کرد یکی از معروف‌ترین نقاشی‌های تمام تاریخ است. برخلاف بسیاری از آثار مشهور هنری، معنای نقاشی گرنیکا به سادگی قابل فهم نیست. تحلیل دقیق نقاشی گرنیکا اهمیت کشور اسپانیا، جنگ جهانی دوم و بیشتر از همه گاو بازی را در این اثر پیکاسو نشان می‌دهد.

برای مشاهده تصویر در سایز اصلی بر روی آن کلیک کنید

معنای نقاشی گرنیکا و اسپانیا: آیا این نقاشی یک اثر ملی است؟

وطن پیکاسو یعنی اسپانیا نقش محوری در معنی نقاشی گرنیکا دارد. او این نقاشی را برای نمایشگاه نقاشی سال ۱۹۳۷ پاریس کشید. اگرچه پیکاسو پس از سال ۱۹۳۷ هیچگاه به اسپانیا باز نگشت و در پاریس ماندگار شد اما وابستگی او به وطن‌اش در این نقاشی کاملاً مشهود است. در واقع این نقاشی شهری کوچک در شمال اسپانیا را نشان می‌دهد که در طول جنگ داخلی اسپانیا هدف یک بمب گذاری تروریستی وحشتناک توسط آلمانی‌ها قرار گرفت. پیکاسو خود در این باره می‌گوید:

تمام زندگی من به عنوان یک هنرمند چیزی بیش از یک مبارزه مداوم علیه ارتجاع و مرگ هنر نبوده است. در این نقاشی من در حال ابراز وحشت خود نسبت به نظامیان هستم که در حال سوق دادن اسپانیا به سوی اقیانوس بدبختی و مرگ هستند.

معنای نقاشی گرنیکا از زوایه‌ای دیگر: یک نقاشی ضد جنگ

نقاشی گرنیکا در درجه اول یک نقاشی برعلیه جنگ است که به ارائه یک تصویر بصری از تاثیرات جنگ و هرج و مرج بر روی زنان و مردان و به طور خاص غیر نظامیان می‌پردازد. پیکاسو این نقاشی را در سال ۱۹۳۷ کامل کرد، یعنی زمانی که نه تنها اسپانیا درگیر اختلافات سیاسی بود، بلکه در سرتاسر دنیا نیز ناآرامی سیاسی وجود داشت و جنگ جهانی دوم نیز دو سال پس از آن شروع شد و قاره اروپا را به سوی نابودی کامل برد. در نقاشی گرنیکا قربانیان حادثه بمب گذاری را می‌بینیم که برخی هنوز زنده هستند و برخی دیگر مرده‌اند. در پیش زمینه نقاشی یک فرد خوابیده به پشت دیده می‌شود که به نظر شبیه یک جسد است و در دو سمت این جسد قربانیانی مشاهده می‌شود که هنوز زنده هستند و در حال درد کشیدن هستند. همچنین در سمت چپ نقاشی یک مادر دیده می‌شود که در حال گریه کردن بر فرزندش است که بر اثر بمب گذاری کشته شده است.

گرنیکا و نمادگرایی گاو بازی سنتی اسپانیایی

در نقاشی گرنیکا انسان و حیوان در شرایط برابری قرار دارند و شاید نقاش می‌خواهد علاوه بر نشان دادن وحشی گری و انسانیت زدایی نوع بشر در طول جنگ، پاسخ مشابه انسان و حیوان به ترس از مرگ را نیز نشان دهد. اما شاید دو حیوانی که در اینجا نقاشی شده‌اند، یعنی اسب و گاو نشانگر معنای دیگری نیز هستند. آیا معنای نقاشی گرنیکا پیکاسو کمی هم با گاو بازی ارتباط دارد؟

گرنیکا می‌تواند یک نقاشی بر علیه جنگ تلقی شود، اما این نقاشی در عین حال شامل برخی نمادهاست. یک گاو، یک اسب، و یک مرد با شمشیر که می‌تواند به صورت کامل با هنر گاوبازی ارتباط داشته باشد. گاوبازی یکی از نمادهای ملی اسپانیاست و نقاشی گرنیکا می‌تواند با ملی گرایی پیکاسو مرتبط باشد. پیکاسو خود  در این باره می‌گوید:

اگر شما معنای خاصی به یک چیز مشخص در نقاشی من بدهید، ممکن است این معنا درست باشد، اما هدف من آن معنای مورد نظر شما نیست. هر ایده یا نتیجه‌ای که شما از این نقاشی به دست آورده‌اید، ممکن است من نیز به صورت غریزی و ناهشیارانه به دست آورده باشم. اما حقیقت این است که من نقاشی را صرفاً برای نقاشی کشیدن انجام می‌دهم. من اشیاء را به همان صورتی که به نظرم می‌آیند نقاشی می‌کنم.

نقاشی گرنیکا به صورت رنگی

تاثیر نقاشی گرنیکا بر مکتب کوبیسم

هرج و مرج سیاسی اروپا در نقاشی گرنیکا به تصویر کشیده شده است و  پس زمینه نقاشی با اشکال هندسی دارای لبه‌های تیز پر شده است که یادآورد سبک کوبیسم است. بدن اسب دارای پس زمینه‌ای از متون یک روزنامه است که ممکن است نشانگر مجله پیکاسو درباره کوبیسم باشد که در سال‌های قبل منتشر می‌شد. همچنین رنگ غالب در این نقاشی رنگ سیاه است که شاید نشانگر تصویری از مرگ باشد. نقاشی گرنیکا به طور عمده بر نقاش دیگر اسپانیایی یعنی فرانسیسکو دِ گویا تاثیر گذاشت و او اغلب به نقاشی کردن صحنه‌هایی از جنگ و همینطور هنر گاوبازی پرداخت.